OTTERLO – Vogels spreken al duizenden jaren tot de verbeelding. Wanneer de Hollandse tegelindustrie in de zeventiende eeuw tot bloei komt worden er al snel hele series met vogels en bloemen gemaakt. Opvallend zijn vooral de ‘vreemde’, exotische vogels die de tegelschilders zelf waarschijnlijk nooit in het echt gezien hebben. Zij baseren zich op prenten, die meestal niet ingekleurd zijn. In de tentoonstelling zijn tegels te zien met pauwen en kalkoenen, kanaries, papegaaien en struisvogels gecombineerd met uitvergrotingen van tekeningen en schilderijen.
Vooral in de eeuwen van de grote ontdekkingsreizen, vanaf de vijftiende eeuw, komen bontgekleurde veren en soms zelfs levende vogels van andere continenten voor het eerst naar Europa. Die vogels komen in eerste instantie vaak in de verzamelingen van vorsten, die zich tuinen en parken met bijzondere dieren en planten kunnen veroorloven. Kunstenaars en geleerden maken er afbeeldingen en beschrijvingen van, die door prenten een steeds grotere verspreiding krijgen. Eieren, bonte veren en opgezette vogels komen in het rariteitenkabinet van verzamelaars terecht, naast andere wonderen der natuur, zoals bijzondere schelpen en stenen.
Tegels met pauw en kalkoen, kanaries, papegaaien en struisvogels worden in de tentoonstelling gecombineerd met uitvergrotingen van tekeningen en schilderijen. Zo maakt de Vlaamse arts Anselmus de Boodt rond 1600 een reeks albums met bijna 750 aquarellen van dieren, vogels en planten voor keizer Rudolf II in Praag. Sommige vogels raken in de volgende eeuwen heel erg ingeburgerd, zoals de kanarie die als huisdier gehouden wordt. Tegen het einde van de achttiende eeuw vinden we in veel keukens een tegeltableau van een kanariekooi. De fascinerende vogels inspireren rond 1900 ook kunstenaars van de art nouveau, zoals we zien aan het tableau van de pauw van Max Laeuger voor huis Kareol in 1908.
De tentoonstelling is te zien tot en met oktober 2022.
Het Nederlands Tegelmuseum
Het Nederlands Tegelmuseum toont de grootste en meest veelzijdige collectie Nederlandse wandtegels en tegeltableaus. Al wandelend door het museum ontvouwt zich de geschiedenis en de herkomst van de tegel. Van de opkomst tussen 1580 en 1625, via de latere schaalvergroting door het ontstaan van meer tegelbakkerijen tot en met de invloed van industriële technieken.
