Fotobijschrift: Colin Sietses (links) en Jeroen Hol (rechts)
EDE – Op 14 oktober 2022 promoveert arts-assistent Jeroen Hol aan Amsterdam UMC, locatie VUmc. Onder begeleiding van chirurg dr. Colin Sietses deed hij in Ziekenhuis Gelderse Vallei promotieonderzoek naar de chirurgische behandeling van endeldarmkanker.
In het proefschrift worden de veiligheid en meerwaarde van Transanale Totale Mesorectale Excisie (TaTME) onderzocht, een techniek waar binnen het DarmLeverCentrum van Ziekenhuis Gelderse Vallei als één van de eersten in Nederland mee gestart is. Ook werden robotchirurgie en het tijdelijke stoma onderzocht. Hol: ‘Darmkanker is een ingrijpende ziekte. Met dit onderzoek hoop ik bij te dragen aan de keuze voor de juiste behandeling van de patiënt. Zo kunnen we de behandeling in de toekomst zo beperkt mogelijk houden voor de patiënt.’
Wereldwijd staat darmkanker (verzamelnaam voor kwaadaardige tumoren in de dikke darm en endeldam) op de derde plaats van meest voorkomende kwaadaardige tumoren. Om endeldarmkanker te behandelen, wordt sinds 1980 de Totale Mesorectale Excisie (TME) toegepast, toen nog een open-buikoperatie. Hierbij wordt de endeldarm, of een deel ervan, verwijderd. Sindsdien zijn de technieken in een hoog tempo ontwikkeld. De ingreep kan met een kijkoperatie gedaan worden, er zijn robottoepassingen beschikbaar en de ingreep kan nu ook transanaal (via de anus) worden uitgevoerd (TaTME). De vraag rees hoe deze verschillende nieuwe technieken nu echt in het voordeel waren voor de patiënt.
TaTME biedt meer voordelen dan kijkoperatie
Omdat TaTME de nieuwste techniek is, was veel onduidelijk over de uitkomsten op de lange termijn, onder andere wat de kans is op terugkeer van ziekte na de operatie. Uit het promotieonderzoek van Hol blijkt dat als de TaTME-behandeling vaak uitgevoerd wordt door een chirurg, de expertise toeneemt en de operatie veilig uitgevoerd kan worden zonder een verhoogd risico op terugkeer van ziekte. Daarmee biedt de toepassing van TaTME voordelen voor de patiënt: de aangedane darm kan zonder open-buikoperatie verwijderd worden en kans op terugkeer van de ziekte is klein. Daarnaast biedt het chirurgen vaak de mogelijkheid de darm weer aan elkaar te zetten na verwijderen van het aangedane deel van de darm.
Hol: ‘Het verwijderen van tumoren uit de endeldarm via de TaTME-techniek is een complexe ingreep en in eerste instantie leek het erop dat de tumoren vaker terugkeerden bij deze ingreep dan wanneer ze via een kijkoperatie waren verwijderd. Uit mijn onderzoek blijkt dat het opbouwen van expertise essentieel is. Bij Ziekenhuis Gelderse Vallei hebben ze dat gedaan en dat biedt de patiënten veel voordelen.’
Eén van de eersten
Als één van de eersten in Nederland is chirurg dr. Colin Sietses begonnen met de behandeling TaTME en daarom ziet het ziekenhuis in Ede nu ook als één van de eersten hier de resultaten van. Sietses: ‘Er lopen nog steeds verschillende studies, maar juist omdat er discussie over de effectiviteit van de techniek was, is het onderzoek van Jeroen van waarde. We zijn bij Ziekenhuis Gelderse Vallei heel ervaren met de TaTME-procedure en zijn onderzoek bevestigt dat we met deze behandeling op de goede weg zijn. Daar zijn we trots op en natuurlijk ook op Jeroen, die hiermee promoveert.’ Dit onderzoek draagt bij aan de visie van het DarmLeverCentrum van Ziekenhuis Gelderse Vallei om met wetenschappelijk onderzoek onze zorg te verbeteren en te streven naar een zo effectief mogelijke behandeling waardoor patiënten sneller herstellen en zich fitter voelen. Alle patiënten met endeldarmkanker worden binnen ARTZ multidisciplinair besproken, en zo nodig verwezen naar Ziekenhuis Gelderse Vallei.
Tijdelijke stoma niet ideaal
Waar Hol ook onderzoek naar deed, is de toepassing van het tijdelijke stoma. Bij patiënten waar de darm aan elkaar wordt gezet na het verwijderen van het aangedane deel, wordt vaak een tijdelijke stoma aangelegd. Deze geeft de aansluiting tijd om rustig te genezen en wordt na een paar weken weer opgeheven. Echter geeft een stoma geregeld complicaties: patiënten verliezen vaak teveel vocht via het stoma en in sommige gevallen leidt het alsnog tot een permanent stoma. Hol: ‘Een stoma is erg ingrijpend voor de patiënt, zowel fysiek als sociaal. Als er dan ook nog complicaties optreden, maakt dat het alleen maar ingrijpender. Hier zou nog meer onderzoek naar gedaan moeten worden.’ Juiste voorlichting naar de patiënt, zodat deze samen met de arts een goed besluit kan nemen, is hierin belangrijk.
Het proefschrift van Jeroen Hol is hier te lezen: https://www.publicatie-online.
