“Het verhaal van onze vallei”

De workshop scenario schrijven was samen met de workshop compositie de eerste die van start is gegaan en inmiddels zijn beiden afgerond. Hoe is dat gegaan en wat heeft het opgeleverd?

We praten hierover met de leiders van beide workshops Philip Walkate workshopleider storytelling (toneelschrijver, cabaretier & scenarist) en Edwin Schimscheimer workshopleider compositie (arrangeur Metropole-orkest, schrijver van musical zoals Willeke, de musical en componist bij de tv-series Goudkust en Rozengeur en Wodkalime)

De workshopreeks bestond uit zes delen. In de eerste workshop werd uitgebreid stilgestaan bij de kracht van verhalen vertellen. Waar moet een goed verhaal aan voldoen? Verhalen zijn het beste als ze gaan over iemand die ergens tegen aanliep (een probleem) en die vervolgens een oplossing zocht. (De O-O methode, Obstakel/oplossing) Een verhaal dat alleen gaat over hoe prachtig iets was, waar niets gebeurde, is saai.

Er zijn heel wat musicals de revue gepasseerd, van My Fair Lady tot The Sound of Music, maar we hebben ook naar de verhalenstructuur gekeken van boeken, toneelstukken en films.

Het belang van een goede structuur van een scenario. Een verhaal moet je niet te langzaam, maar ook niet te snel vertellen. Je moet steeds de spanning opbouwen, tot er weer ontlading is en dan kun je weer door met het verhaal. Een van de workshops werd besteed aan dialogen schrijven: ook in een dialoog moet iets ‘uitgevochten’ worden, een dialoog is eigenlijk een mini-scenario van een probleem dat moet worden opgelost.

Ja! Eén van de doelen van de workshops was om input te krijgen vanuit de deelnemers. Tijdens de laatste workshop hebben de deelnemers hun liedteksten, dialogen en monologen gedeeld, alle met een verwijzing naar de geschiedenis, cultuur en gewoontes uit de Gelderse

Edwin, jij gaf de workshop compositie in hoeverre is het schrijven van een musical liedje anders dan het schrijven van een popsong?

Nou, dat is natuurlijk goed te duiden. Een lied in een musical heeft duidelijk een functie; het kan het verhaal verder vertellen of het is een uitvergroting van het verhaal. Het kan ook een onderstreping zijn van bepaalde gevoelens of dynamieken in de musical. Soms is het fijn om voor een musical te componeren omdat je ook qua vorm wat vrijer bent. Je kan zelfs met doorgecomponeerde elementen werken. Dus dat je de songstructuur loslaat zoals Sondheim vaak gedaan heeft. Kortom het lied moet echt een dramatische functie hebben hoe groot of klein ook. Het moet onderdeel uitmaken van het verhaal.

Ten eerste zijn er verschillende soorten liederen: het openingslied om de setting weer te geven, denk aan Summertime, uit Porgy and Bess, is weer heel anders dan een lied dat een 2 karakter uitwerkt, bijvoorbeeld ‘Als ik toch eens rijk was’ uit Anatevka. Daarnaast heb je ook liedjes die het verhaal moeten voortstuwen, in wezen zijn dat gezongen dialogen (of monologen) waarbij een probleem wordt aangekaart en een oplossing wordt gezocht. Maar er zijn ook liedjes die iets opsommen en tegelijkertijd een karakter meer kleur geven: een bekend voorbeeld is My Favourite Things uit The Sound of Music. Dan heb je nog de liederen of muzikale nummers voor en net na de pauze en aan het eind. Al die momenten hebben een functie voor het publiek. Van hoe zal het aflopen tot zo liep het dus af! En dan heb je ook nog komische nummers die in een wat serieuzere musical tot de lach kunnen leiden.

Ik ben ontzettend ritme gevoelig. Dus het eerste wat ik uit een tekst probeer te destilleren is het zogenaamde metrum, het ritme van de woorden. Als die al een mooie cadans opleveren kan het al bijna niet meer stuk. Ik lees een tekst heel rustig in stilte. En vanuit die stilte doemt voor mij dan meestal al de muziek op. Dat kan een enkele flard zijn. Dus de stilte is eigenlijk het begin. Vaak wacht ik zo lang mogelijk met het bespelen van een instrument. Ik laat het eerst ontluiken in mijn hoofd. Dat doe ik trouwens ook met arrangeren.

Op zich vond ik het een mooie ervaring en ook leerzaam. Ik merkte wel dat iedereen anders met muziek omgaat en dat iedereen ook een ander niveau heeft. Aanvankelijk hoopte ik dat de mensen met eigen muziek zouden komen, dan wel geschreven of geprogrammeerd. Maar dat bleek in de praktijk lastig. In die zin werd het meer een workshop met mij aan de piano en al experimenterend en reagerend kwamen we dan samen tot een compositie. Zo ontstonden er zeker leuke dingen.

Dus ja, ik zou iedereen toch willen adviseren om zich muzikaal te blijven ontwikkelen. Alles kan je helpen om als muzikant of componist te groeien. Het feit dat ik in mijn carrière nooit ‘Nee’ verkocht heeft me zeker geholpen me heel breed te ontwikkelen. Componeren is echt een (moeilijk) vak waarbij je gebaat bent met een fikse bagage.

Na de zomervakantie (eind oktober 2024) starten de vervolgworkshops Dans, Drama/zang en Muziekperforming. In deze workshop zal gewerkt gaan worden met het materiaal wat is ontstaan uit de workshop storytelling en compositie. Op zaterdag 18 januari 2025 zal het resultaat van alle workshop gepresenteerd worden bij Akousticum in Ede.

Als je mee wilt doen aan de komende workshops kun je je opgeven via; [email protected]. Er is een beperkt aantal plekken, dus hoe eerder je je aanmeldt hoe meer kans je maakt om een plekje te bemachtigen. De uiterste aanmelddatum is 10 oktober 2024. De workshops zijn gratis voor iedereen van 14 tot 104. Als vervoer een probleem is, kunnen we samen kijken hoe wij daarin kunnen helpen, laat hetgeen belemmering zijn om je op te geven!

Meer informatie kun je vinden via onze instagram @verhaalvanonzevallei